Ger van der Wal en Johan van Dalen staan te boek als de founding fathers van de CO₂-Prestatieladder. Van het eerste idee tot de uitwerking en uitrol ervan… Zij zijn er verantwoordelijk voor en lieten de CO₂-Prestatieladder razendsnel uitgroeien tot een succesvol duurzaamheidsinstrument. Hoe verliep die beginfase van de Ladder? Ger en Johan (beiden inmiddels tevreden met pensioen) halen herinneringen op.
Een nieuw rapport van het World Economic Forum onderzoekt de inkoop van CO2-arm beton en infrastructuur in zes koplopende landen, waaronder Nederland. Hierbij identificeren zij de CO2-Prestatieladder als een belangrijk instrument in de Nederlandse GPP-benadering.
De nieuwe publicatie “Ambities en Prioriteiten 2022 - 2024” is het 3-jaren strategie van SKAO en vormt de rode draad voor haar werkzaamheden. De ambities en Prioriteiten voor de periode 2022 – 2024 zijn tot stand gekomen op basis van input van het Bestuur, het Centraal College van Deskundigen (CCvD) van SKAO en zes focus groep gesprekken met allerlei mensen uit de praktijk: kleine en grote bedrijven, relatief lang en kort gecertificeerde organisaties uit verschillende sectoren, adviseurs, inkopers, NGO’s, beleid en internationale context.
Het CCvD van SKAO heeft een nieuw harmonisatiebesluit vastgesteld dat vanaf heden normatief is. Het besluit gaat over de situatie wanneer een certificaathouder doorgroeit naar een hoger niveau, binnen 3 maanden na een Ladderbeoordeling. In dat geval volstaat een beoordeling op enkel de aanvullende eisen.
Het harmonisatiebesluit is te vinden op de pagina met harmonisatiebesluiten en via deze link.
In Duitsland wordt een proef gestart met zonnepanelen op de dwarsliggers tussen het spoor. DB en het Britse Bankset Energy die verantwoordelijk zijn voor het project noemen de potentie enorm.
Voor bedrijven die projecten met gunningvoordeel hebben verkregen, wordt de registratie hiervan nu een stuk makkelijker. Dat is de belofte van het Project Impact Dashboard, of kortgezegd: ‘PID’, dat SKAO vandaag introduceert. Tijmen de Groot, projectmanager vanuit SKAO, en Bastina van Houwelingen, lid van de projectgroep als vertegenwoordiger van aannemers en tevens CCvD-lid namens de brancheverenigingen Cumela en MKB Infra, vertellen alles wat we moeten weten over deze registratietool.
Klimaatstichting HIER
Klimaatstichting HIER is een stichting die mensen in beweging brengt om iets te doen aan het klimaatprobleem. Dat doen we door praktisch te helpen, op de plek waar je altijd bent: HIER. Of je nu in huis aan de slag wilt, met de buurt zelf energie gaat opwekken of de CO₂-uitstoot op het werk wil verminderen.
HIER voert het secretariaat voor de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO). SKAO is eigenaar én beheerder van de CO2-Prestatieladder. De CO2-Prestatieladder is het grootste duurzaamheidsinstrument van Nederland. Meer dan 1250 organisaties hebben een certificaat en meer dan 200 overheden zetten ‘de Ladder’ in bij aanbestedingen.
Bij bedrijven die werken met de CO2-Prestatieladder komt de energietransitie in de volle breedte op gang. Er is een sterke toename in de opwek van energie en de elektrificatie van mobiliteit en mobiele werktuigen. Ook zijn maatregelen om kantoren van het gas af te krijgen in opkomst. Dat en meer blijkt uit de Rapportage Maatregellijst 2021 van de CO2-Prestatieladder (een initiatief van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO)). Maar of het nu snel genoeg gaat, dat blijft nog de vraag.
Met de overhandiging van de Handreiking Aanbesteden Zero Emissie Bouwmaterieel (ZEB) aan Pieter Litjens, directeur CROW en boegbeeld van het Netwerk Duurzaam GWW, maakt de Buyer Group ZEB de eerste documenten openbaar. “Publieke opdrachtgevers kunnen hiermee versneld emissieloos bouwmaterieel uitvragen bij aanbestedingen van GWW-projecten”, aldus Dik de Weger, voorzitter van de Buyer Group en programmamanager van het Transitiepad Weg-, Dijk- en Spoormaterieel (WDSM).
Naast het publiceren van de jaarcijfers over 2021 publiceert SKAO dit jaar voor het eerst ook een Impactverslag over dat jaar. Dit document moet een beeld geven van de belangrijkste projecten die SKAO in 2021 heeft uitgevoerd, met als doel om de impact van de CO₂-Prestatieladder zichtbaar te maken. Annemiek Lauwerijssen, manager: ‘cijfers geven geen informatie over wie er achter al dit werk zitten, wat de impact van de CO₂-Prestatieladder is en welke ontwikkelingen er spelen. Het verhaal achter de cijfers van 2021 is volgens ons minstens zo interessant.’
Gemeenten die actief aan de slag zijn met de CO2-reductie van hun eigen bedrijfsvoering bereiken goede resultaten. Dat resultaat is toe te schrijven aan de invoering van de CO2-Prestatieladder, blijkt uit onderzoek van CE Delft.
Dat kleine organisaties ook een Laddercertificaat kunnen behalen, bewijst Stichting Monumentenwacht Utrecht. ’Ook voor kleine organisaties is het echt wel mogelijk,’ zegt Tanja Visser. Zij is directeur van de maatschappelijke organisatie die ondanks de kleine omvang de monumenten van heel de provincie Utrecht bouwkundig inspecteert en van duurzaamheidsadvies voorziet. Samen met collega Jolien ten Brinke doorliep zij het certificeringsproces op de CO2-Prestatieladder.
Het is nu echt 1 minuut voor 12. Daarover laat het nieuwe IPCC rapport ‘Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change’ geen twijfel bestaan. Maar daar blijft het niet bij in dit derde deel van het rapport over de gevolgen van klimaatverandering. Helder wordt beschreven wat de opties zijn om onze uitstoot in de komende 8 jaar te halveren. Opvallend is dat daarbij de inkoopkracht van de overheid concreet benoemd wordt als één van deze opties om verandering teweeg te brengen.
Op 17 mei organiseren het International Institute for Sustainable Development (IISD) en SKAO een internationaal webinar over de CO2-Prestatieladder en hoe deze gebruikt wordt bij overheidsopdrachten.
De Rijksoverheid verkleint zijn CO2-voetafdruk door de bedrijfsvoering te verduurzamen. BZK is inmiddels gecertificeerd op niveau 3 van de CO2-prestatieladder. Op donderdag 31 maart gaf dit ministerie het stokje symbolisch door aan OCW, VWS en SZW die samen óók dit certificaat willen bemachtigen.
Na een succesvolle eerste keer in februari organiseert VNG op 7 april voor de tweede maal een webinar voor gemeenten die aan de slag willen met CO2-reductie. Het webinar is speciaal voor beleidsmedewerkers/programmamanagers die bezig zijn of willen met verduurzaming van de eigen organisatie. Aanmelden kan nu en is gratis.
Maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI) ontwikkelt zich snel in heel Europa, en de CO2-Prestatieladder kan een grote rol spelen om die inspanningen te stimuleren. Dit zijn de resultaten van recent onderzoek uitgevoerd door het International Institute for Sustainable Development (IISD). Elk jaar besteden Europese regeringen 1,8 biljoen euro (14% van het BBP van de EU) aan de aankoop van goederen en diensten van de particuliere sector, maar er is geen verplichting om bij deze beslissingen rekening te houden met het klimaat. Overschakelen naar MVI kan dus leiden tot een groene revolutie bij bedrijven en hun toeleveringsketens. De CO2-Prestatieladder kan daarbij helpen.
De focus op een duurzame energievoorziening belemmert de effectieve aanpak van het klimaatprobleem, meent Sible Schöne, oud-directeur v an SKAO.
Het bestuur van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO) heeft de jaarlijkse bijdrage voor CO2-Prestatieladder gecertificeerde organisaties verlaagd. De tarieven voor 2022 zijn met zo'n 5% ten opzichte van 2021 verlaagd. De nieuwe tarieven gaan in per 1 maart 2022. Organisaties die voor het jaar 2022 reeds hun financiële verplichting hebben voldaan, krijgen het teveel betaalde bedrag teruggestort.
In Antwerpen wordt de ring rondom de stad rond gemaakt, compleet met ondergrondse (en gestapelde) tunnels. Bij het gigantische project werd de CO2-Prestatieladder ingezet, maar niet zoals dat normaliter gebeurt. Het had namelijk best wat voeten in de aarde. Toch hoopt beheermaatschappij Lantis dat de Ladder zal bijdragen aan een zo duurzaam mogelijke uitvoering van het miljardenproject.
De jaarlijkse update van www.co2emissiefactoren.nl heeft weer plaatsgevonden en de lijst voor 2022 staat nu online. De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van 2021 hebben plaatsgevonden in de factoren voor aardgas (hoger), grijze stroom (lager), warmtelevering (lager) en vliegtuigemissies (lager). Bij de vliegtuigemissies is nu ook differentiatie op vliegstoelklasse mogelijk, zie daarvoor het brondocument bij deze factor.
Er zijn weer nieuwe data bekend waarop de training ‘CO2-Prestatieladder voor adviseurs’ plaats zal vinden: 30 maart, 15 juni, 21 september en 14 december 2022. De training wordt gegeven door Stichting Stimular en met een bijdrage van SKAO. Wilt u als adviseur organisaties (beter) begeleiden met het gebruik van de CO2-Prestatieladder? Dan is deze training bedoeld voor u.
Op 10 februari kunnen gemeenten die aan de slag willen met CO2-reductie online aanschuiven bij het webinar van VNG. Het webinar is speciaal voor beleidsmedewerkers/programmamanagers die bezig zijn of willen met verduurzaming van de eigen organisatie. Aanmelden kan nu en is gratis.
Voor ICT-dienstverlener T-Systems bracht het certificering op de CO2-Prestatieladder een mooi inzicht met zich mee. Om de duurzame activiteiten van het bedrijf in de toekomst nog beter te borgen, wil T-Systems binnenkort een duurzaamheidsmanager aanstellen. Jos Lemmens, facility manager bij het bedrijf: “We hebben allerlei verschillende duurzaamheidsprogramma’s lopen en iedereen doet een stukje. Op deze manier kunnen we de volgende, nog ambitieuzere stappen gaan zetten.”
Van Oord is volop bezig met het verduurzamen van zijn vaak zware materieel, zoals graafmachines en grote baggerschepen. Om het tempo op te voeren, zijn internationale samenwerking en gezamenlijke duurzaamheidsdoelen echter cruciaal. Dat zegt business development manager Dick van den Heuvel in gesprek met Infrasite.
Sible Schöne is kritisch over de uitkomsten van Glasgow, maar ziet tussen de regels door wel degelijk stappen in de goede richting.
Smeding & Zoon behaalde onlangs een certificaat op niveau 3 van de CO2-Prestatieladder. Maar de groente- en fruitgroothandel houdt zich op veel meer manieren met duurzaamheid bezig. Van de strijd tegen voedselverspilling tot duurzame samenwerkingen met partners. Het familiebedrijf heeft een simpele (en nuchtere) reden voor zijn duurzame inspanningen: ‘Het scheelt gewoon euro’s.’
In oktober haalden de ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) het certificaat voor de CO₂-Prestatieladder op trede 3. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) ging hen al voor en staat op trede vijf. Ook het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) kijkt uit naar een trede-3-certificering begin 2022 én bereidt trede 4 al voor.
Het is alweer een maand geleden: het event ‘Impact maken met Klimaatneutraal Inkopen’, georganiseerd door Rijkswaterstaat, PIANOo en SKAO. Er werden tal van inspirerende sessies op het gebied van klimaatneutraal inkopen gegeven. Deze en de bijbehorende presentaties zijn nu terug te kijken.
Een certificaat op de CO2-Prestatieladder. Voor drie ministeries (IenW, EZK, LNV) is dat een feit, maar ook de overige negen gaan aan de slag om er een te behalen. Het moet de ministeries helpen om de rijksbrede doelstelling te behalen: een klimaatneutrale bedrijfsvoering in 2030.
Inkopers kunnen flink bijdragen aan de missie van Nederland om de Parijse klimaatdoelen te behalen. Hoe? Door klimaatneutraal in te kopen. Maar dat vraagt wél om nieuwe vaardigheden. Daarom organiseerde de Stichting Klimaatneutraal Aankopen en Ondernemen (SKAO) samen met Rijkswaterstaat en PIANOo op 14 oktober het event ‘Impact maken met Klimaatneutraal Inkopen’. Hier konden inkopers elkaar ontmoeten en kennis opdoen over dit belangrijke onderwerp.
Het CCvD van SKAO heeft twee nieuwe harmonisatiebesluiten gepubliceerd die vanaf heden normatief zijn. Het eerste besluit gaat over de regels die gelden bij het toekennen van emissiereductie aan organisaties die deelnemen aan hernieuwbare brandstoffenprogramma’s voor de luchtvaart. Zo wordt beschreven welke duurzaamheidseisen gelden en welke rekenregels gehanteerd moeten worden. Het tweede harmonisatiebesluit meldt dat bedrijven die sonderingsonderzoek uitvoeren in de categorie ‘diensten’ horen, en niet in de categorie ‘werken/leveringen’. Zie voor nadere toelichting de harmonisatiebesluiten.
Aanbestedende diensten in Nederland gaven in 2019 maar liefst € 85 miljard uit aan producten, werken en diensten. Deze inkoopkracht kan enorm helpen om duurzame doelen te realiseren. Te- meer daar Europa sinds 2014 een uniek instrument heeft om nieuwe duurzame oplossingen aan te jagen: het Innovatiepartnerschap. Hoewel toepasbaar in Nederland sinds 2015, wordt het nu nog niet massaal ingezet. Hoe komt dat, wat is de kracht en waar liggen de beperkingen? Een rondgang langs Nederlandse pioniers en experts.
Over twee weken is het zover: hét (gratis) online evenement over klimaatneutraal inkopen, georganiseerd door Rijkswaterstaat, PIANOo en SKAO. Ruim 450 inkopers, juristen en andere geïnteresseerden in praktische tools voor klimaatneutraal inkopen hebben zich al ingeschreven. Inmiddels is ook het complete programma inclusief tijden en sprekers via de webpagina van het evenement te vinden. Meld u nu aan als u dat nog niet heeft gedaan en schrijf u in voor uw favoriete sessie(s)!
Na Handreiking 3.0 is er nu Handreiking Aanbesteden 3.1: de vernieuwde wegwijzer voor het toepassen van de CO2-Prestatieladder in aanbestedingen.
Door het klimaatakkoord en de stikstofproblematiek is er in de afgelopen jaren steeds meer aandacht gekomen voor emissieloos bouwen. Zowel het schone lucht-akkoord en de noodzaak tot CO2-reductie zorgden ervoor dat de bouw versneld aan de slag moest met de ontwikkeling van emissieloze oplossingen.
Het Klimaatakkoord heeft directe gevolgen voor mkb’ers, zoals aangescherpte duurzaamheidseisen in de vorm van een CO2-arme utiliteitsbouw en emissieloze zones in stadskernen, of hogere energiebelastingen. Uit een onderzoek van KPMG en de MKB-impacttoets Klimaatakkoord, blijkt dat de kennis onder mkb’ers van de inhoud van het Klimaatakkoord en wat dit voor hun onderneming betekent, beperkt is. Een veelgehoorde zorg van ondernemers is kortom dat zij het moeilijk vinden om in te schatten wat het Klimaatakkoord van hen vraagt, en wanneer.
In alle gebieden in de wereld hebben zich snelle klimaatveranderingen voltrokken, die zich manifesteren in een toename van weersextremen. De mondiaal gemiddelde temperatuur is in het laatste decennium tot 1,1°C (0,8°C tot 1,3°C) gestegen ten opzichte van de pre-industriële periode 1850-1900. Het tempo van mondiale opwarming is ongeëvenaard in tenminste de laatste tweeduizend jaar.
Hoe betrek je medewerkers op een goede manier bij je duurzame ambities? Hoe werkt gedragsverandering in theorie en praktijk? Isis Weekenborg en Eva Louwerenburg van OchtendMensen zijn hierover in gesprek gegaan met Ingelou Sybrandij, Coördinator Duurzaamheid bij de politie, en Reint Jan Renes, gedragswetenschapper en lector Psychologie voor een Duurzame Stad bij de Hogeschool van Amsterdam.
Het is nu mogelijk om input te leveren voor de doorontwikkeling van de CO2-Prestatieladder.
De CO2-Prestatieladder is een instrument dat doorlopend wordt doorontwikkeld. Waar de omvang van de update naar het huidige handboek (versie 3.1, juni 2020) beperkt is gebleven, is besloten dat wijzigingen in een volgende versie groter kunnen zijn. Welke wijzigingen precies, zal hierna worden besloten. Daarom betrekt SKAO alle belanghebbenden graag bij de doorontwikkeling naar Handboek 4.0.
Rijkswaterstaat, PIANOo en Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO), organiseren op 14 oktober het online event 'Impact maken met Klimaatneutraal Inkopen'. In de vorm van praktisch toepasbare trainingen wordt de nieuwe Aanpak Klimaatneutraal Inkopen gepresenteerd. Kom in één dag alles te weten over hoe en met welke instrumenten u klimaatneutraal kunt inkopen en wat de laatste ontwikkelingen zijn. De trainingen zijn voor verschillende inkoopsectoren interessant en het aanbod is afgestemd op zowel koplopers als organisaties die nog aan het begin staan van klimaatneutraal inkopen. U kunt dit online event gratis bijwonen!
Met het programma Nederland Circulair 2050 wil het kabinet uiterlijk in 2050 een volledig circulaire economie in Nederland. Uit RIVM-onderzoek blijkt nu dat de overheid daar zelf een aanzienlijke bijdrage aan kan leveren door maatschappelijk verantwoord in te kopen. 23% van de grondstoffen die nodig zijn voor onze levensstandaard worden ingekocht via de overheid.
De CO2-Prestatieladder is in een subtiel nieuw jasje gestoken: in het jaar dat het instrument 12,5 jaar bestaat wordt een nieuw logo geïntroduceerd. Organisaties die in het kader van hun certificering het oude logo hanteerden op hun website, wordt verzocht het nieuwe te gebruiken.
De CO2-Prestatieladder heeft zich in de afgelopen 12,5 jaar ontwikkeld tot het succesvolste maatschappelijk verantwoord inkoop (MVI ) instrument van Nederland dat bedrijven en overheden helpt bij het reduceren van CO2 en kosten. Door toenemende internationale interesse gaat Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO) de komende 1,5 jaar onderzoeken of de CO2-Prestatieladder ook in Europa kan worden ingezet. SKAO krijgt daarbij financiële ondersteuning van de IKEA Foundation. De IKEA Foundation werkt samen met sterke strategische partners die innovatieve benaderingen toepassen om klimaatverandering tegen te gaan.
Bijna alle Nederlanders van 18 jaar of ouder denken dat het klimaat aan het veranderen is; 6 procent gelooft niet in klimaatverandering of weet het niet. Drie kwart van de bevolking maakt zich zorgen over de gevolgen van klimaatverandering voor toekomstige generaties. Een ruime meerderheid wil minder fossiele en meer groene energie. De meeste mensen zijn voorstander van windmolens, maar willen ze niet in de eigen ‘achtertuin’. Dit blijkt uit het onderzoek Belevingen 2020 van het CBS.
Over anderhalf jaar (op 1 januari 2023) moeten kantoren verplicht energielabel C of beter hebben. Kantoren zonder minimaal een label C mogen dan niet meer gebruikt worden. Dit is afgesproken in het Energieakkoord van 2013 en ligt vast in het Bouwbesluit. De achterstanden op de weg hiernaartoe zijn enorm: mogelijk voldoen hier straks zo'n 1,5 miljoen werkplekken niet aan.
Te weinig prikkels voor sector om duurzame transitie te versnellen
De Nederlandse bouwsector neemt nog weinig CO2-reducerende maatregelen die leiden tot emissieloos bouwen. Dit blijkt uit de Rapportage Maatregellijst 2020 van Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (SKAO). Waar bouwbedrijven wel maatregelen nemen om kantoren te verduurzamen, gaat het op de bouwplaats minder snel. Met name de elektrificatie van bouwmaterieel zet niet door. Dit is noodzakelijk om stikstofuitstoot terug te dringen en om afspraken over klimaat- en schone lucht na te komen, én om tot een emissieloze bouwplaats te komen. Het is het vijfde jaar dat SKAO dit onderzoek uitvoert onder organisaties en bedrijven die bezig zijn met het reduceren van hun CO2-uitstoot aan de hand van de CO2-Prestatieladder.
Vanuit de commissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën (CBCF) van de Unie van Waterschappen komt de oproep aan alle waterschappen en aan waterschappen gelieerde organisaties om ervoor te zorgen dat ze uiterlijk in 2025 gecertificeerd zijn op de CO2-Prestatieladder.
Na succesvolle Communities of Practice (CoP) voor de waterschappen, komen nu ook ministeries samen in een CoP, die is opgericht door uitvoeringsorganisaties en kerndepartementen van het Rijk en PIANOo. Deelnemers leren van elkaar en krijgen inspiratie en concrete handvatten aangereikt waarmee zij aan de slag kunnen met de implementatie van de CO2-Prestatieladder in hun eigen organisatie binnen het Rijk. De CO2-Prestatieladder geeft concrete inzichten die gebruikt kunnen worden bij het behalen van CO2-reductiedoelstellingen en helpt te sturen op CO2-reductie in bedrijfsvoering, projecten en in de keten. De CoP is aanvullend en werkt versterkend ten opzichte van andere activiteiten, bedoeld om de bedrijfsvoering van de Rijksoverheid te verduurzamen.
Er zijn weer nieuwe data bekend waarop de training ‘CO2-Prestatieladder voor adviseurs’ plaats zal vinden: 22 september en 15 december. De training op 9 juni zit al helemaal vol. De training wordt gegeven door Stichting Stimular en met een bijdrage van SKAO. Wilt u als adviseur organisaties (beter) begeleiden met het gebruik van de CO2-Prestatieladder? Dan is deze training bedoeld voor u.
